Musa’nın İlk İşaretinde– Fısıh – Allah’ın, bir kuzunun kurban edilip kanının kapı direklerine sürüldüğü evler hariç diğer evlerdeki ilk doğan erkeklerin ölümüne karar verdiğini görmüştük. Firavun boyun eğmedi, bu nedenle oğlu öldü ve Musa (A.S.) İsraillileri Mısır’dan çıkardı, Firavun ise onları yakalamaya çalışırken Kızıl Deniz’de boğuldu.
Musa’nın Peygamber olarak rolü, onları sadece Mısır’dan çıkarmak değil, aynı zamanda Allah’ın belirlediği Şeriat Yasalarına göre yaşayarak onlara yeni yaşama giden yolda liderlik etmekti.
Ala Suresi (Sure 87 – En Yüce) Allah’ın dünyayı nasıl doğal yasalara göre işlettiğini hatılatır
Yüce Rabbinin ismini eksikliklerden uzak tut. O ki yarattı, düzene koydu. O ki ölçtü, yol gösterdi. O ki yeşillikler bitirdi. Sonra onu kuruyup kararmış bir samana çevirir.
Ala Suresi 87:1-5
Benzer şekilde, insanoğlunun da ahlak yasalarına göre yaşamasını ister.
Mısır’dan ayrıldıktan kısa bir süre sonra Musa (A.S.) ve İsrailliler Sina Dağı’na geldiler. Musa (A.S.) Şeriyat Yasasını alabilmek için 40 gün boyunca dağa çıktı. Bakara Suresi ile Araf Suresi aşağıdaki ayetlerde bu zamandan bahsederler:
Sina dağını üzerinize kaldırarak bir zamanlar sizden söz almıştık: “Size verdiğimize kuvvetle sarılın, içindekileri hatırlayın ki korunasınız,” demiştik.
Sure 2:63-İnek
Musa ile otuz gece için sözleştik ve ona on gece daha ekledik. Böylece Rabbinin belirlediği vakit kırk geceye tamamlandı. Musa, kardeşi Harun’a, “Halkım içinde benim yerime geç, doğru davran. Bozgunculuk yapanların yoluna da uyma,” dedi.
Sure 7:142-Yükseklik
Peki, Musa’ya (A.S.) verilen Yasa neydi? Yasa’nın tümü oldukça uzun olsa da (neye izin verilip, neye verilmediğine karar vermek için 613 yönetmelik ve komut – neyin haram neyin helal olduğuna karar veren yönetmelikler gibi) ve bu emirlerin çoğu Tevrat’ı oluşturuyordu. Musa ilk önce, Allah tarafından taş tabletler üzerine yazılmış bir dizi özel emir aldı. Bunlar tüm diğer yasaların da temelini oluşturan On Buyruk olarak bilinir. Bu On Buyruk, Yasa’nın en mutlak temelleridir – diğerlerinin önkoşullarıdır. Araf Suresi aşağıdaki ayette bundan bahseder:
Her şeyin detaylı açıklaması ve öğüt olarak her ne varsa Musa için levhalara yazdık: “Bu öğretilere sıkı sarıl, halkına da söyle ona en güzel biçimde sarılsınlar. Yoldan çıkmışların son durağını size göstereceğim.” Yeryüzünde haksız yere büyüklenenleri mucizelerimden çevireceğim. Her türlü mucizeyi de görseler inanmazlar. Doğru yolu görseler onu yol edinmezler. Ama azgınlık yolunu görseler onu yol edinirler. Zira onlar ayetlerimizi yalanladılar ve aldırış etmediler.
Sure 7:145-146-Yükseklik
On Buyruk
Kur’an-ı Kerim taş tabletlere yazılmış olan bu On Buyruk’un Allah tarafından işaretler olduğunu söylüyor. Peki bu buyruklar nelerdir? Musa’nın (A.S.) taş tabletlerden kopyaladıkları Tevrat’taki Mısırdan Çıkış kitabında tam olarak verilir. (Sadece buyrukları saymak için numara ekledim).
1 Tanrı şöyle konuştu:
2 “Seni Mısır’dan, köle olduğun ülkeden çıkaran Tanrın RAB benim.
3“Benden başka tanrın olmayacak.
4 “Kendine yukarıda gökyüzünde, aşağıda yeryüzünde ya da yer altındaki sularda yaşayan herhangi bir canlıya benzer put yapmayacaksın. 5 Putların önünde eğilmeyecek, onlara tapmayacaksın. Çünkü ben, Tanrın RAB, kıskanç bir Tanrı’yım. Benden nefret edenin babasının işlediği suçun hesabını çocuklarından, üçüncü, dördüncü kuşaklardan sorarım. 6 Ama beni seven, buyruklarıma uyan binlerce kuşağa sevgi gösteririm.7 “Tanrın RAB’bin adını boş yere ağzına almayacaksın. Çünkü RAB, adını boş yere ağzına alanları cezasız bırakmayacaktır.
8 “Şabat Günü’nü kutsal sayarak anımsa. 9 Altı gün çalışacak, bütün işlerini yapacaksın. 10 Ama yedinci gün bana, Tanrın RAB’be Şabat Günü olarak adanmıştır. O gün sen, oğlun, kızın, erkek ve kadın kölen, hayvanların, aranızdaki yabancılar dahil, hiçbir iş yapmayacaksınız. 11 Çünkü ben, RAB yeri göğü, denizi ve bütün canlıları altı günde yarattım, yedinci gün dinlendim. Bu yüzden Şabat Günü’nü kutsadım ve kutsal bir gün olarak belirledim.12 “Annene babana saygı göster. Öyle ki, Tanrın RAB’bin sana vereceği ülkede ömrün uzun olsun.
Mısırdan Çıkış 20:1-18
13 “Adam öldürmeyeceksin.
14 “Zina etmeyeceksin.
15 “Çalmayacaksın.
16 “Komşuna karşı yalan yere tanıklık etmeyeceksin.
17 “Komşunun evine, karısına, erkek ve kadın kölesine, öküzüne, eşeğine, hiçbir şeyine göz dikmeyeceksin.”
18 Halk gök gürlemelerini, boru sesini duyup şimşekleri ve dağın başındaki dumanı görünce korkudan titremeye başladı.
Çoğu zaman laik ülkelerde yaşayan bizler bunların buyruk olduklarını unutabiliyoruz. Öneri değiller. Tavsiye değiller. Pazarlık edilemezler. Uyulması gereken – yerine getirilmesi gereken buyruklar. Şeriat Yasası. Ve İsrailliler Tanrı’nın Kutsallığının korkusu içindeydiler.
İtaat Standardı
Haşr Suresi (Sure 59 – Sürgün) On Emir’in Kur’an’ın ifşası ile karşılaştırılarak nasıl verildiğine atıfta bulunur. Kur’an’ın aksine, On Emir korkunç bir şekilde bir dağda verildi.
Bu Kuran’ı bir dağın üzerine indirseydik, ALLAH’a olan saygıdan ötürü onun titreyip paramparça olduğunu görecektin. Belki düşünürler diye biz insana böyle örnekler vermekteyiz. O ALLAH’tır ki O’ndan başka tanrı yoktur. Tüm gizemleri ve açıktakileri Bilendir. O Rahmandır, Rahimdir.
Haşr Suresi 59:21-22
Önemli bir soru vardır. İtaat edilmesi gereken kaç veya ne kadar çok emir vardı? Aşağıdaki ayet, On Buyruk verilmeden hemen önce gelir:
Musa Tanrı’nın huzuruna çıktı. RAB dağdan kendisine seslendi: “Yakup soyuna, İsrail halkına şöyle diyeceksin: 4Mısırlılar’a ne yaptığımı, sizi nasıl kartal kanatları üzerinde taşıyarak yanıma getirdiğimi gördünüz. Şimdi sözümü dikkatle dinler, antlaşmama uyarsanız, bütün uluslar içinde öz halkım olursunuz. Çünkü yeryüzünün tümü benimdir.
Mısırdan Çıkış 19:3,5
Bu ayet ise On Buyruk verildikten hemen sonra gelir:
Sonra antlaşma kitabını alıp halka okudu. Halk, “RAB’bin her söylediğini yapacağız, O’nu dinleyeceğiz” dedi.
Mısırdan Çıkış 24:7
Musa’nın son mesajı olan Tevrat’ın son kitabında (beş tane vardır) Yasa’ya itaati şu şekilde özetlemiştir:
Sürekli üzerimize iyilik gelmesi ve bugün olduğu gibi sağ kalmamız için Tanrımız RAB bütün bu kurallara uymamızı ve kendisinden korkmamızı buyurdu. Tanrımız RAB’bin önünde, verdiği bu buyruklara uymaya dikkat edersek, bunu bize doğruluk sayacaktır.
Yasa’nın Tekrarı 6:24-25
Doğruluğu Elde Etmek
Burada yine karşımıza ‘doğruluk’ kelimesi çıkıyor. Bu çok önemli bir kelimedir. Bu kelimeyle ilk Adem’in İşaretinde Allah Adem’in çocuklarına (bize!) söylediğinde karşılaşmıştık:
Adem oğulları, size, bedenimizi örtecek ve süsleyecek elbiseler hazırladık. Erdemlilik elbisesi ise daha hayırlıdır. Bunlar, ALLAH’ın işaretleridir, olur ki öğüt alırsınız.
Sure 7:26 – Yükseklik
Daha sonra İbrahim’in 2. İşaretinde Allah İbrahim’e (A.S.) bir oğul vaat ettiğinde ve İbrahim bu vaade güvendiğinde, şöyle söyler:
Avram RAB’be iman etti, RAB bunu ona [İbrahim’e] doğruluk saydı.
Yaratılış 15:6
(Doğruluk hakkında kapsamlı açıklamayı okumak için lütfen İbrahim’in 2. İşaretine bakın).
Yasa sayesinde doğruluk kazanma yolu sağlanıyor, çünkü şöyle yazıyor; “Tanrımız RAB’bin önünde, verdiği bu buyruklara uymaya dikkat edersek, bunu bize doğruluk sayacaktır.”
Yasa’nın Tekrarı 6:25
Fakat doğruluk kazanmanın şartı çok ağırdır. “Bütün bu Yasa’ya uymamızı’, ancak o zaman doğru sayılacağımızı söyler. Bu bize Adem’in İşaretini hatırlatır. Allah’ın onları yargılaması ve Cennet’ten kovması için tek bir itaatsizlik eylemi yetmişti. Allah birden fazla itaatsizliklerini görmeyi beklemedi. Aynı şey Lut’un İşaretinde de Lut’un karısı için de geçerli. Bunun ciddiyetini gerçek anlamda anlayabilmemiz için bu linkte Tevrat’ta Yasa’ya itaat konusunu vurgulayan birçok ayet vardır.
Bunun ne anlama geldiğini düşünelim. Bazen aldığım bazı üniversite derslerinde, profesör bize sınavda birçok soru verirdi (örneğin 25 soru), ama sadece seçtiğimiz birkaç soruya cevap vermemizi isterdi. Mesela 25 soruluk bir sınavın sadece 20 sorusuna cevap vermeyi seçebilirdik. Biri bir sorunun çok zor olduğunu düşünüp o soruyu geçebilir, bir başkası da başka bir soruyu zor bulup o soruyu geçebilirdi. Bu şekilde, profesör bizim için sınavı kolaylaştırdı.
Birçok insan da On Buyruk’u aynı şekilde görüyor. Allah On Buyruk’u verdikten sonra, “Bu On Buyruk’tan herhangi beşini yapmaya çalışın,” demiş gibi düşünüyorlar. Fakat hayır, bu şekilde verilmedi. BÜTÜN buyruklara uymaları ve itaat etmeleri gerekiyordu, sadece seçtiklerine değil. Bütün Yasa’ya uydukları zaman ‘doğru sayılacaklardı’.
Peki neden bazı insanlar Yasa’ya böyle davranır? Çünkü yasaya uymak çok zordur, özellikle de sadece bir gün için değil, hayatınız boyunca uymanız gerektiği için. Bu yüzden kendimizi kandırmak ve standartlarımızı düşürmek kolay olur. Bu buyrukları inceleyin ve kendinize şunu sorun, “Ben bunlara itaat edebilir miyim? Hepsine? Her gün? Başarısız olmadan?” Bu soruyu kendimize sormamızın nedeni On Buyruk’un hala daha geçerli ve etkili olmasıdır. Allah, Musa’dan (A.S.) sonra da gelen peygamberler olduğu gibi (İsa Mesih ve Muhammed SAV da dahil olmak üzere – buraya bakınız buyruklarını da sürdürdü. Bunlar putperestlik, Tek Tanrı’ya tapmak, zina, hırsızlık, cinayet, yalan vs. ile ilgili temel buyruklar olduklarından zaman aşımına uğramazlar; bu yüzden hepimizin itaat etmesi gerekir. Kimse bu soruya başkası adına cevap veremez – yalnızca kendisi için cevap verebilir. Kıyamet Gününde de, Allah’ın huzurunda da yine bu sorulara cevap verecek.
Allah’ın Huzurundaki En Önemli Soru
Sizlere kişisel olması ve kendiniz adına cevap verebilmeniz için Yasa’nın Tekrarı 6:25’ten modifiye edilmiş bir soru yönelteceğim. Yasa’nın bu beyanına cevap verme şeklinize göre, Yasa sizin üzerinizde o şekilde çeşitli yollarla işler. Sizinle ilgili doğru olduğunu düşündüğünüz cevabı seçin. Size uygun cevaba tıklayın.
Yasa’nın Tekrarı 6:24-25’ten siçin için kişiselleştirilmiş:
Sürekli üzerime iyilik gelmesi ve bugün olduğu gibi sağ kalmam için Tanrım RAB bütün bu kurallara uymamı ve kendisinden korkmamı buyurdu. Tanrım RAB’bin önünde, verdiği bu buyruklara uymaya dikkat edersem, bunu bana doğruluk sayacaktır.
Hayır – hepsine uymadım ve bu benim için doğru değil.