İsraillilerin tarihini takip etmeyi kolaylaştırmak için onların tarihini açıklayan bir zaman çizelgesi serisi oluşturacağım. İsraillilerin tarihine, çizelgede, Kutsal Kitap’taki en bilinen peygamberleri İsa Mesih’in (A.S.) zamanına yerleştirerek başlıyoruz
Kutsal Kitap’ta En Bilinen Peygamberler
Bu zaman çizelgesi Batı takvimini kullanır (bu zamanın M.Ö. veya İ.Ö. olduğunu unutmayın). Zaman çizelgesindeki sütunların genişliği o kişinin ne kadar zaman yaşadığını gösterir. Daha önce de İşaretlerine bakmış olduğumuz İbrahim ve Musa (A.S.) çok önemlidir. Davut (A.S.) Zebur’u başlattığı ve Yeruşalim’i yönetmiş olan soyun ilk Kral’ı olduğu için tanınır. İsa Mesih (A.S.) ise İncil’in merkezinde olduğu için önemlidir.
Yeşil ile belirtmiş dönemde İsraillilerin Mısır’da köle olarak yaşadıklarını görüyoruz.
Firavun’un Köleleri Olarak Mısır’da Yaşamak
Bu zaman dilimi, İbrahim’in (A.S.) büyük torunu olan Yusuf, köle olan halkını Mısır’dan çıkardığı dönemde başlar. Musa (A.S.) İsrailliler’i Mısır’dan Fısıh İşareti ile çıkardı.
Yani Musa (A.S.) ile İsraillilerin tarihi değişir ve bu değişiklik sarı ile belirtilir.
Topraklarda Yaşamak – ama Yeruşalim’de Kral Yok
İsrail (veya Filistin) topraklarında yaşarlar. Musa (A.S.) hayatının sonlarına yakın onlara Bereketler ve Lanetler’i açıklar – zaman çizgisi yeşilden sarıya döner. Yani birkaç yüzyıl boyunca İsrailliler İbrahim’in 1. İşaretinde vaadedilmiş topraklarda yaşarlar. Fakat başlarında bir Kral veya Yeruşalim’in bir başkenti yoktur – bu dönemde başka kişilere aitti.
Bununla birlikte, Davut’un İsraillilere M.Ö. 1000 yıllarında gönderilmesiyle bu değişir.
Davut (A.S.) Yeruşalim’i fetheder ve Kral’ın sarayının bulunduğu başkenti yapar. Samuel Peygamber (A.S.) tarafından Kral olarak kutsanır. Bilgeliği ile ünlü olan oğlu Süleyman da ondan sonraki kral olarak atanır. Süleyman TANRI için harika bir tapınak yaptı. Kral Davut’un soyu yaklaşık 400 yıl boyunca hükmetmeye devam eder ve bu zaman açık mavi ile belirtilir (M.Ö. 1000 – 600). Bu dönem İsrailliler için yücelik dönemiydi – vaadedilmiş Bereketleri görmeye başladılar. Dünya gücüydüler, gelişmiş toplumları, kültürleri ve Tapınakları vardı ve bu dönem birçok peygamberin Allah’tan mesaj aldığı ve bu mesajların (Davut’ın başlattığı Zebur’da) toplanmaya başladığı bir dönemdi. Fakat bu kadar çok peygamberin gönderilmiş olmasının nedeni İsraillilerin her geçen gün daha da bozulmuş olmaları, putlara tapmaları ve On Emre itaatsizlik etmeye başladıklarındandı. Bu nedenle Allah onları uyarmak ve Musa’nın Lanetlerinin geleceğini hatırlatmak için peygamberler gönderdi. Fakat İsrailliler dinlemedi.
Bu nedenle M.Ö. yaklaşık 600 yılında Lanetler gerçekleşti. Babil’de güçlü bir Kral olan Nebukadnezar geldi – ve tıpkı Musa’nın da Laneti için peygamberlikte bulunduğu gibi şöyle yazdı;
Rab uzaktan, dünyanın öbür ucundan bir ulusu – yaşlılara saygı, küçüklere sevgi beslemeyen bir ulusu – birden çullanan bir kartal gibi başınıza getirecek … ülkedeki bütün kentleri kuşatacaklar.
Yasa’nın Tekrarı 28:49-52
Nebukadnezar Yeruşalim’i fethetti, yaktı ve Süleyman’ın inşa ettirdiği Tapınağı yıktı. Daha sonra İsraillileri ele geçirerek çoğunluğunu büyük Babil İmparatorluğu’nun her bir köşesine yaydı. Sadece fakir İsrailliler geride kaldı. Bu şekilde Musa’nın şu peygamberliği gerçekleşmiş oldu;
Mülk edinmek için gideceğiniz ülkeden sökülüp atılacaksınız. Rab sizi dünyanın bir ucundan öbür ucuna, bütün halklar arasına dağıtacak.”
Yasa’nın Tekrarı 28:63-64
Yaklaşık 70 yıl boyunca – kırmızı ile belirtilen zaman dilimi – İsrailliler Vaadedilmiş Toprakların dışında sürgün hayatı yaşadılar.
Bundan sonra Pers İmparatoru Kiros, Babil’i ele geçirdi ve dünyadaki en güçlü insan Kiros oldu. Ve İsraillilerin topraklara gitmesine izin veren bir yasa çıkardı.
Fakat artık özgür bir ülke değildiler, artık büyük Pers İmparatorluğunda bir şehirlerdi. Bu 200 yıl boyunca devam etti – zaman çizelgesinde pembe renk ile belirtilir. Bu zaman boyunca Tapınak yeniden yapıldı (2. Tapınak olarak bilinir) ve Eski Antlaşma’nın son peygamberleri mesajlarını aldılar.
Daha sonra Büyük İskender Pers İmparatorluğunu fethetti ve İsrailleri kendi krallığında bir şehir yaptı, bu da 200 yıl devam etti. Bu koyu mavi ile belirtilir.
Daha sonra Romalılar Grek İmparatorluklarını fethettiler ve büyük Roma İmparatorluğunu kurdular. İsrailliler yine bu İmparatorlukta bir şehir oldular ve bu açık sarı ile belirtilir. Peygamber İsa Mesih bu dönemde İsrail’de yaşadı. Bu, neden İncil döneminde Romalı bir vali ve Romalı askerler olduğunu açıklar – çünkü İsa Mesih’in hayatı boyunca Topraklarda yaşayan Yahudileri Romalılar yönetiyordu.
Roma İmparatorluğunun bir parçası olarak Topraklarda Yaşamak
Ardından Romalılar Yunan İmparatorluklarını yendi ve güçlü Roma İmparatorluğu oldular. İsrailliler yine bu imparatorlukta bir il oldu ve açık sarı renkte gösterildi. Hz. İsa el Masih bu dönemde İsrail’de yaşadı. Bu, Niçin Öykü hesabında Romalı Vali ve Romalı askerlerin olduğunu açıklar; çünkü Romalılar, İsa’nın El Masih’in yaşamı boyunca Topraklardaki Yahudileri yönetti.
Fakat Babillilerin zamanından beri (M.Ö. 600) İsrailliler (veya şimdiki isimleriyle Yahudiler) hiçbir zaman Davut’un Krallarındaki kadar özgür olmadılar. Diğer insanların diğer hükümetleri tarafından yönetildiler. Bundan nefret ettiler ve İsa Mesih öldükten sonra Roma hükümetine başkaldırdılar. Bir özgürlük savaşı başlattılar. Fakat Yahudiler bu savaşı kaybettiler. Hatta Romalılar gelip Yeruşalim’i yıktılar, 2. Tapınağı yaktılar ve Yahudileri Roma İmparatorluğuna köle olarak sürgün ettiler. Bu İmparatorluk çok geniş olduğundan, Yahudiler tüm dünyaya etkili bir şekilde dağıldı.
Yeruşalim ve Tapınak M.S. 70 yılında Romalılar tarafından tahrip edildi, Yahudiler dünya çapında sürgüne gönderildi
Yaklaşık 2000 yıl boyunca: dağınık, bölük, yabancı topraklarda yaşayan ve bu topraklarda asla kabul edilmeyenler olarak yaşadılar. Musa’nın Lanet için olan sözleri yazılmış olduğu gibi yerine geldi;
… Bu uluslar arasında ne esenliğiniz ne de dinlenecek bir yeriniz olacak. Orada RAB size titreyen yürekler, umutsuzluk ve bakmaktan yorulmuş gözler verecek.
Yasa’nın Tekrarı 28:65
O halde, Musa’nın Lanetleri gerçekleşti mi? Evet hem de en ufak detayına kadar. İsraillilere karşı olan Lanetler, Yahudi olmayanlara şunu sormamıza neden oldu:
Bütün uluslar, ‘RAB bu ülkeye neden bunu yaptı?’ diye soracaklar, ‘Bu büyük öfke neden alevlendi?’
“Yanıt şöyle olacak: ‘Atalarının Tanrısı RAB kendilerini Mısır’dan çıkardığında onlarla yaptığı antlaşmayı bıraktılar.
Yasa’nın Tekrarı 29:24-25
Bu, Peygamberlerin Uyarılarını çok ciddiye almamız için bizim için önemli bir İşarettir – çünkü bizim için de uyarılar olacaktır.
Elbette bu tarihi anket sadece 2000 yıl öncesine kadar uzanıyor. Peygamber Musa’nın (A.S.) bereket ve lanetlerinin modern zamanımızla nasıl birleştiklerini görmek için buraya tıklayın.