Yakın zamanda bir camide bir imamın vaazını dinliyordum. Çok yanlış bir şey söyledi. Söylediği şeyi çok kez yakın arkadaşlarımdan duymuştum. Belki siz de duymuşsunuzdur ve aklınızda soru işaretlerine neden olmuştur. Bu yüzden bir düşünelim.
İmam, Kutsal Kitap’ın birçok farklı versiyonu olduğunu söyledi. İngilizce olarak (saydı), King James Versiyonu, New International Versiyonu, New American Standard Versiyonu, New English Versiyonu ve daha birçoğu olduğunu söyledi. Sonra imam, birçok farklı versiyon olduğu için, Kutsal Kitap’ın bozuk olduğunu veya en azından ‘gerçek’ olanı bilemeyeceğimizi söyledi. Evet, aslında farklı versiyonlar vardır ama bunların Kutsal Kitap’ın bozulması ya da gerçekten farklı Kutsal Kitap olup olmadıkları ile ilgisi yoktur. Aslında tek bir Kutsal Kitap vardır.
Örneğin New International Versiyondan bahsettiğimizde, orijinal Grekçe dilinden (İncil) ve İbranice’den (Tevrat & Zebur) İngilizce’ye tercüme edilmiş olan belli bir çeviriden bahsediyor oluruz. New American Standard Versiyonu İngilizce başka bir çeviridir, ancak aynı Yunanca ve İbranice metinden gelir.
Aynı şey Kur’an-ı Kerim için de geçerlidir. Ben genelde Yusuf Ali çevirisini kullanırım ama arada Pickthall versiyonunu da kullanırım. Pickthall, Yusuf Ali’nin kullandığı aynı Arapça Kuran’dan tercüme edildi, ancak çevirisinde İngilizce kelime seçimi her zaman aynı değildir. Bu nedenle farklı çeviriler vardır. Ama hiç kimse – ne bir Hristiyan, ne bir Yahudi, ne de bir ateist Kuran’ın İngilizce’ye (Pickthall ve Yusuf Ali’nin) iki farklı çevirisi olduğu için bunun ‘farklı’ Kuranlar olduğu veya Kur’an-ı Kerim’in bozulduğu anlamına geldiğini söylemez. Aynı şekilde, Incil’in Yunanca bir metni vardır (buraya bakınız) Tevrat ve Zebur’un da İbranice metni vardır (buraya bakın). Ancak çoğu insan bu dilleri okumaz, böylece mesajı kendi dillerinde anlayabilmeleri için İngilizce (ve diğer dillerde) çeşitli çeviriler mevcuttur. “Versiyonlar” yalnızca farklı çevirilerdir, böylece mesaj daha iyi anlaşılabilir.
Peki ya çeviri ile ilgili hatalar? Farklı çevirilerin olması, orijinal yazarların yazdıklarını doğru bir şekilde çevirmenin imkansız olduğunu gösteriyor mu? Grekçe yazılmış geniş klasik literatür nedeniyle, orijinal yazarların orijinal düşünce ve kelimelerini tam olarak tercüme etmek mümkün hale gelmiştir. Aslında farklı modern versiyonlar bunu göstermektedir. Örneğin, burada orijinal dili Grekçe olan, Yeni Antlaşma’nın 1. Timoteos 2:5 kitabından bir ayet yer almaktadır.
εις γαρ θεος εις και μεσιτης θεου και ανθρωπων ανθρωπος χριστος ιησους
1. Timoteos 2:5
İşte bu ayetin bazı popüler çevirileri:
“Çünkü tek Tanrı ve Tanrı’yla insanlar arasında tek aracı vardır…” (Yeni Çeviri)
“Çünkü bir Allah ve Allah ile insanlar arasında bir meyancı vardır…” (Kitab-ı Mukaddes)
1.Timoteos 2:5 farklı çeviriler
Gördüğünüz gibi, çeviriler çok yakındırlar – sadece birkaç kelime ile farklıdırlar. Ama daha da önemlisi, sadece biraz farklı kelime kullanımı ile tamamen aynı anlama gelirler. Çünkü sadece bir tane Kutsal Kitap vardır ve bu nedenle ondan yapılan tercümeler farklı olacaktır. “Farklı” Kutsal Kitaplar yoktur. Başta da yazmış olduğum gibi, farklı çeviriler olduğu için farklı Kutsal Kitaplar vardır demek çok yanlıştır.
Herkesi, Kutsal Kitap’ı/İncil’i kendi anadilinde okumak için bir versiyonunu seçmeye çağırıyorum. Bu çabaya değecektir.